EDM51

Εκείνο, λοιπόν, που θα επιδιωχθεί σε αυτήν την Θεματική Ενότητα 51 είναι να διερευνηθεί– και, προσδοκάται, να συνειδητοποιηθεί – πώς η δημιουργία και η λειτουργία των Μέσων, συνεπώς πως η λειτουργία της Δημοσιογραφίας (και της Επικοινωνίας), συναρθρώνεται με τις διάφορες απόψεις του κοινωνικού.

3 Οκτωβρίου - 9 Οκτωβρίου

1. H Ιστορία των Μέσων και της Δημοσιογραφίας
Το πέρασμα από την αναλογική στην ψηφιακή εποχή. Η διαδρομή του Τύπου, του ραδιοφώνου, της τηλεόρασης και του διαδικτύου είναι μερικά μόνο από τα στοιχεία που διερευνώνται και αξιολογούνται στο συγκεκριμένο γνωστικό αντικείμενο:
1.Τα κεφάλαια "Εισαγωγή" και "1. Η Ιστορία των Μέσων και της Δημοσιογραφίας" από το γνωστικό εγχειρίδιο της Θ.Ε. "Κοινωνία και Επικοινωνία Δημοσιογραφία"
Εισαγωγή και η Ιστορία των Μέσων και της Δημοσιογραφίας 
ΤΙ θα μελετήσουμε στην ενότητα, ιστορική αναδρομή εφημερίδας, ραδιοφώνου, τηλεόρασης, ιντερνέτ, Ελλάδα, Κύπρος)
2. Τις σελίδες 17-43 από το βιβλίο Παπαθανασόπουλος Στ. (1993). Απελευθερώνοντας την Τηλεόραση: Μία απόπειρα καταγραφής και αποτίμησης της τηλεοπτικής απορρύθμισης στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Αθήνα: Εκδόσεις Καστανιώτη
Απελευθερώνοντας την Τηλεόραση 
1-Απελευθερώντας την ελληνική τηλεόραση.
2-το ελληνικό κράτος και τα ΜΜΕ
3-Η Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και η κρατική τηλεόραση.
4-η απελευθέρωση ραδιο-τβ από το κρατικό μονοπώλιο
5.τηλεοπτική απελευθέρωση ή τηλεοπτικός κανιβαλισμός.
6.-οι περιπέτειες του ΕΣΡ.
7-ΜΙΑ Πρώτη αποτίμηση του νέου τηλεοπτ. πεδίου.
8-ΕΡΤ και το μέλλον της κρατικής τβ.
9-ΣΥΝΟΨΗ:ΣΤΟ ΚΕΦ αυτό προσπαθήσαμε να σκιαγραφήσουμε τη μεταβολή του ελληνικού  οπτικοακουστικού πεδίου.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------

17 Οκτωβρίου - 6 Νοεμβρίου

2. Μέσα Κοινωνία και Πολιτική

τα Μέσα Ενημέρωσης και Επικοινωνίας, το πολιτικό περιβάλλον και το πολιτικό σύστημα, έτσι όπως λειτουργούν μέσα στην κοινωνία, επηρεάζουν, συνδιαμορφώνουν, αλλά και αποτυπώνουν  την καθημερινότητα των πολιτών. Κάτω από την έκφραση αυτή, υπάρχει («κρύβεται» κατά συνήθη δημοσιογραφική έκφραση) μια διόλου μονοδιάστατη, διόλου αθώα, πάντως πολύ σημαντική σχέση αλληλεξάρτησης δομών και λειτουργιών που απαιτεί διερεύνηση.

1. Το κεφάλαιο του εγχειριδίου της Θ.Ε. "Μέσα, Κοινωνία και Πολιτική".

Μέσα, Κοινωνία και Πολιτική:η κοινωνία δε υπάρχει χωρίς επικοινωνία, κοινωνιολόγος Χάμπερμας με δημόσια σφαίαρα, Herbert Marcuse μονοδιάστατου ανθρώπου, Ο εκπαιδευτικός και φιλόσοφος Marshall McLuhan, που μπήκε στην Ιστορία με το  απόφθεγμα «το μέσο είναι το μήνυμα» («The message is the medium), οικονομολόγο και κοινωνιολόγο Harold Innis κάθε κοινωνία / κάθε φάση κοινωνικής ανάπτυξης έχει το μέσο «της».Ο συγγραφέας, κινηματογραφιστής και και θεωρητικός των Λεττριστών και των Καταστασιακών (Situationnistes) Guy Debord, υποστηρίζει στο βιβλίο του La société du spectacle (ελλ. μετάφραση: Η Κοινωνία του Θεάματος…, Ο φιλόσοφος και κοινωνιολόγος Jean Beaudrillard Δημιουργούν δηλαδή τα μέσα μια «υπερπραγματικότητα .., O κοινωνιολόγος του London School of Economics Anthony Giddens, προσεγγίζει τα μέσα ως μορφές εκείνου που ονοματίζει «μορφές λαϊκού /popular πολιτισμού». Ο κοινωνιολόγος του Cambridge John Thompson ΚΙΝΕΊΤΑΙ ΑΝΆΜΕΣΑ ΣΕ… /Bruno Latour και Michel Callon και τον βρετανό κοινωνιολόγο John Law να διατυπώσουν τη Θεωρία Δικτύων συντελεστών (Actor-Network Theory, ANT), αποφθέγματα των Τζέφερσον, Ρέιγκαν και του ισπανού σκηνοθέτη Luis Buñuel,  (πατέρα της Αμερικανικής Δημοκρατίας Τόμας Τζέφερσον να λέει: «Η μόνη ασφάλεια για όλους βρίσκεται στα χέρια ενός ελεύθερου τύπου. Η ισχύς της κοινής γνώμης δεν μπορεί να βρει αντίσταση απέναντί της ενόσω εκφράζεται ελεύθερα. Η αναταραχή που ο τύπος δημιουργεί οφείλει να γίνεται ανεκτή. Είναι απαραίτητη, προκειμένου να μένουν τα νερά καθαρά». στο άλλο άκρο της αμερικανικής εμπειρίας, θα συναντήσει κανείς τον Ρόναλντ Ρέιγκαν, πατέρα του νεοσυντηρητισμού, να σαρκάζει: «σήμερα το πρωί, οι γιατροί μου μού είπαν ότι η πίεσή μου έχει πέσει τόσο, ώστε να μπορώ να ξαναρχίσω να διαβάζω εφημερίδες». Κάπου ανάμεσα στα δυο, θα βρούμε τον ισπανό πρωτοποριακό σκηνοθέτη Luis Buñuel (μορφή στους αντίποδες του αμερικανικού στοιχείου, σαφώς όχι επίσημα πολιτική, αλλά πόσο ουσιαστικά πολιτική!) ακόμη πιο απεγνωσμένο, αλλά και συνάμα συνειδητοποιημένο: «Ειλικρινά, μολονότι με φρίκη αντιμετωπίζω τον τύπο, με χαρά θα επέστρεφα από τον τάφο κάθε δέκα χρόνια, ώστε να αγοράζω καμιά εφημερίδα». )( Jefferson, πάλι: «Αν ήταν να διαλέξω μεταξύ Κυβέρνησης χωρίς εφημερίδες και εφημερίδων χωρίς κυβέρνηση, δεν θα δίσταζα ούτε στιγμή να επιλέξω το δεύτερο)».

Δραστηριότητες

Ως παράδειγμα για το πώς «κάθε κοινωνία έχει το μέσο της» θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί η άνθηση των τοποθετήσεων των Μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην περίπτωση των «Αγανακτισμένων», μάλιστα ως ευκαιρία αναστοχασμού γύρω από το πώς λειτουργεί η αιτιότητα σε παρόμοιες περιπτώσεις (τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης «δημιούργησαν» τους Αγανακτισμένους; ή οι Αγανακτισμένοι έχουν ως έκφραση τα μέσα). Με επιπρόσθετο πλέγμα σύγκρισης το πώς τα mainstream κανάλια παρακολούθησαν, ενίσχυσαν, ύστερα φοβήθηκαν το Κίνημα των Αγανακτισμένων και προσπάθησαν να ταχθούν δίπλα του, να το καθοδηγήσουν, να το ελέγξουν να το ξορκίσουν και – όταν πλέον βρέθηκαν προπηλακιζόμενα – να το υποβαθμίσουν/ωθήσουν σε περιθώριο.

2. Τις σελίδες 486-524 του Giddens, A. (2002). Κοινωνιολογία. Αθήνα: Εκδόσεις Gutenberg.

Κοινωνιολογία_Κεφάλαιο 14 :Μέσα μαζικής ενημέρωσης και λαϊκός πολιτισμός.-οι εκδότες των εφημερίδων-νέες εφημερίδες εθνικής εμβέλειας-η επίδραση της τηλεόρασης-κρατική ραδιφωνία-το μέλλον του ΒΒC,-Η Επίδραση της τηλεόρασης στη συμπεριφορά-η τβ και η βία( μελέτες Γκέμπνερ-Άντερσον-Κίντερ-ΧΟΤΖ-ΤΡΙΠ)-Οι κοινωνιολόγοι μελετούν τις ειδήσεις-κριτικές αντιδράσεις-Τηλεόραση και τρόπος ή ύφος γραφής.-Σαπουνόπερες-θεωρίες για τα ΜΜΕ (Χάρολντ Ίνις και  Μάρσαλ ΜΑΚΛΟΥΑΝ Το μέσο είναι το μήνυμα)-ΧΑΜΠΕΡΜΑΣ:Δημόσια Σφαίρα.-Μποντριγιάρ:Ο κόσμος της υπερπραγματικότητας-Τζων Τόμσον:τα ΜΜΕ και η σύγχρονη κοινωνία-ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ και ΜΜΕ-Η παγκοσμιοποίηση των ΜΜΕ-ΟΙ Ειδήσεις-κινηματογράφος+τηλεοραση+διαφήμιση+ηλεκτρονική επικοινωνία-ο ιμπεριαλισμός των ΜΜΕ(Πίκο Άηγιερ+Χέμπερτ Σίλερ)-Ρούμπερτ Μέρντοχ-Μπερλουσκόνι-CNN-ΤΟ ΖΉΤΗΜΑ Της ΡΎΘΜΙΣΗς ΤΩΝ μμε-τα πολυμέσα-το ίντερνετ-ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

3. Τις σελίδες 166-190 από το βιβλίο Παπαθανασόπουλος Σ. (2010). Media perspectives for the 21st century: concepts, topics and issues. New York: Routledge
Media perspective for the 21st century
4. Τις σελίδες 212-230 από το βιβλίο Παπαθανασόπουλος Σ. (2010). Media perspectives for the 21st century: concepts, topics and issues. New York: Routledge
Media perspectives for the 21st century
5. Τις σελίδες 111-135 από το βιβλίο McQuail D. (2003). Θεωρία της Μαζικής Επικοινωνίας για τον 21ο αιώνα. Αθήνα: Καστανιώτης
Εκσυγχρονισμός και ανάπτυξη-πίνακας 4.8 ΜΜΕ και ανάπτυξη-ο ντετερμινισμός της τεχνολογικής θεωρίας-η σχολή του Τορόντο(ιννις)-τεχνολογία και ιδεολογία(Gouldner)-πίνακας 4.9 τεχνολογική νομοτέλεια των ΜΜΕ.-ΜΙΑ Εναλλακτική εκδοχή για την αλληλεπίδραση της τεχνολογίας και της κοινωνίας.-η κοινωνία της πληροφορίας(ρότζερς)-πίνακας 4.10. θεωρία της κοινωνία της πληροφορίας-σύγκρουση-

ΜΑΖΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ: Επικοινωνία και πολιτισμός-οι πρωτοπόροι: σχολή της Φρανκφούρτης και η κριτική θεωρία-Ηγεμονία-σχολή του Μπέρμιγχαμ-τα δυο φύλλα και τα ΜΜΕ-η επαναφορά της λαϊκής κουλτούρας-εμπορευματοποίηση-επικοινωνιακή τεχνολογία και πολιτισμός –η λογική των ΜΜΕ και η προδιάθεση της επικοινωνίας-καλλιέργεια και διαμεσολάβηση της ταυτότητας-η παγκοσμιοποίηση του πολιτισμού-μαζικά μέσα και μεταμοντέρνος πολιτισμός.

 Θεωρία της Μαζικής Επικοινωνίας για τον 21ο αιώνα: το βιβλίο αυτό προσφέρει μια συγκροτημένη  εισαγωγή στις παραδοσιακές και σύγχρονες έρευνες της επικοινωνιακής έρευνας και   θεωρίας.
7. Το κείμενο του Μ. Μc Luhan (1991) «To μέσο είναι το μήνυμα» στο Το Μήνυμα του Μέσου (4η έκδοση). Αθήνα: Εκδόσεις Αλεξάνδρεια. Συμπληρωματικά, μπορείτε να δείτε και αυτό το video.
To μέσο είναι το μήνυμα
8. Τις σελίδες 320-364 από το βιβλίο Curran J. (2008). ΜΜΕ και Εξουσία. Αθήνα: Εκδόσεις Καστανιώτη
ΜΜΕ και Εξουσία