Κύκλος Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων
3ο Εργαστήρι Σύγχρονης Μουσικής
Σάββατο 9 -Κυριακή 10-Δευτέρα 11 Μαΐου 2009
Με το 3ο Εργαστήρι Σύγχρονης Μουσικής που θα πραγματοποιηθεί από 9, 10 και 11 Μαΐου θα πέσει φέτος η αυλαία των εκδηλώσεων στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης.
3ο Εργαστήρι Σύγχρονης Μουσικής
Σάββατο 9 -Κυριακή 10-Δευτέρα 11 Μαΐου 2009
Με το 3ο Εργαστήρι Σύγχρονης Μουσικής που θα πραγματοποιηθεί από 9, 10 και 11 Μαΐου θα πέσει φέτος η αυλαία των εκδηλώσεων στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης.
Πρόκειται για μια συνδιοργάνωση του ΜΜΘ και του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Α.Π.Θ.
Το «Ensemble dissonART» -που αποτελούν οι Ιωάννης Ανισέγκος (φλάουτο), Αλέξανδρος Σταυρίδης (κλαρινέτο), Λενιώ Λιάτσου (πιάνο), Μάριος Νικολάου (κρουστά), Θοδωρής Πατσαλίδης (βιολί), Ανδρέας Παπανικολάου (βιολί), Αλεξάνδρα Βόλτση (βιόλα), Βασίλης Σαΐτης (βιολοντσέλο) και Γιάννης Χατζής (κοντραμπάσο) σε μουσική διεύθυνση Βλαδίμηρου Συμεωνίδη.
Όπως και στις προηγούμενες διοργανώσεις, το 3ο Εργαστήρι Σύγχρονης Μουσικής θα δώσει βήμα σε νέους συνθέτες-σπουδαστές, μαθητές καθηγητών σύνθεσης από τα Ανώτατα Μουσικά Τμήματα αλλά και Ωδεία της χώρας μας.
Όπως και στις προηγούμενες διοργανώσεις, το 3ο Εργαστήρι Σύγχρονης Μουσικής θα δώσει βήμα σε νέους συνθέτες-σπουδαστές, μαθητές καθηγητών σύνθεσης από τα Ανώτατα Μουσικά Τμήματα αλλά και Ωδεία της χώρας μας.
Την πρώτη μέρα του Εργαστηρίου θα γίνουν οι τελικές δοκιμές έργων νέων συνθετών που θα έχουν επιλεγεί για τις συναυλίες παρουσία των ίδιων των συνθετών (οι δοκιμές θα είναι ανοιχτές για το κοινό από τις 11:00 ως τις 14:00 - και 18:00-21:00).
Το πρόγραμμα της δεύτερης ημέρας περιλαμβάνει τη γενική δοκιμή της α’ ομάδας μεταξύ 10:00 και 14:00 και τις παρουσιάσεις – αναλύσεις των έργων αυτών από τους ίδιους τους συνθέτες μεταξύ 14:00 και 16:00, ενώ στις 20:30 θα πραγματοποιηθεί η 1η συναυλία από το Εργαστήρι με τα έργα των νέων συνθετών.
Την τρίτη και τελευταία μέρα του Εργαστηρίου θα πραγματοποιηθεί η γενική δοκιμή της β’ ομάδας μεταξύ 10:00 και 14:00 και θα ακολουθήσουν οι παρουσιάσεις – αναλύσεις των έργων αυτών από τους συνθέτες μεταξύ 14:00 και 16:00. Στις 20:30 θα δοθεί η 2η συναυλία συνόλου σύγχρονης μουσικής με τα έργα των υπόλοιπων συνθετών.
(Γενική Είσοδος 10€) Στο τέλος του Εργαστηρίου θα απονεμηθούν το βραβείο και οι 2 έπαινοι από την Επιτροπή.
Ο καθηγητής σύνθεσης στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του ΑΠΘ, Χρήστος Σαμαράς υπογραμμίζει: “Στο πλαίσιο των εαρινών εκδηλώσεων της Θεσσαλονίκης, το «3ο Εργαστήρι Σύγχρονης Μουσικής» του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης, επιθυμεί να συμβάλει καθοριστικά στη δημιουργία νέας έντεχνης «σοβαρής» ελληνικής μουσικής αλλά και να αποτελέσει σοβαρό υπερασπιστή της ελληνικής δημιουργίας, σαν μια πράξη παράτολμη, δείγμα ότι η καλλιτεχνική παιδεία και η αισθητική καλλιέργεια που παρέχεται δεν ανατροφοδοτείται αποκλειστικά από έναν άκρατο «λαϊκό προοδευτισμό», που τον υιοθετούν κάποιοι ως τη μόνη γνήσια αντιπροσώπευση της πολιτιστικής ταυτότητας του τόπου μας, αλλά ότι υπάρχουν κι άλλοι δρόμοι όπου γίνονται προσπάθειες ύπαρξης διαφορετικών καλλιτεχνικών τάσεων και αντιλήψεων, δημιουργώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τη νέα έντεχνη «σοβαρή» ελληνική μουσική”.
Ο ίδιος προσθέτει ότι “η καλλιτεχνική έκφραση σε συνδυασμό με τη χρήση του ορθού λόγου αποτελεί το πιο αυθεντικό και δημιουργικό κομμάτι ενός λαού και ταυτόχρονα γίνεται κριτήριο για την κατανόηση των ανθρωπίνων σχέσεων, διασφαλίζοντας έτσι -πέρα όλων των άλλων- και τις αισθητικές του προτιμήσεις με στόχο την πολιτική και πολιτιστική του πρόοδο. Μια τέτοια άνθιση της Έντεχνης Ελληνικής Σοβαρής Μουσικής όπως αυτή, συμβαίνει κάθε χρονιά στα πλαίσια του «Εργαστηρίου», αποτελώντας ύψιστο δείγμα καλλιτεχνικής δημιουργίας και πολιτιστική επιταγή, λαμβάνοντας βέβαια υπόψη ότι ο πολιτισμός ενδέχεται να αναγνωρίζει τις διαφορές αλλά δεν αναγνωρίζει και το περιεχόμενο ως ισότιμο”.
Λίγα λόγια για τα έργα
1) Αντώνης Ανέστης
BLOCKS AND LINES (για κλαρινέτο/μπάσο κλαρινέτο, κρουστά, πιάνο, βιολί, βιολοντσέλο και κοντραμπάσο): «Έχει αφηγηματικό-δραματικό χαρακτήρα. Βασίζεται σε μία «κλίμακα» από οκτώ νότες που ακολουθούν μία συνεχή αφαιρετική πορεία. Η διαδικασία αυτή οδηγεί σε μια ρυθμική επεξεργασία της νότας σολ, η οποία υπάρχει από την αρχή του έργου αποτελώντας και τον άξονά του. Ανάμεσα στις οκτώ αυτές νότες εμφανίζονται και οι υπόλοιπες, σχηματίζοντας έτσι μία ελεύθερη δωδεκάφθογγη σειρά. Οι αυτοσχεδιασμοί που υπάρχουν καθ’ όλη τη διάρκεια του έργου είναι ιδιαίτερα σημαντικοί, γιατί μέσα από αυτούς παρουσιάζονται όλα τα βασικά μελωδικά στοιχεία που το συνθέτουν. Η φόρμα του υπαγορεύεται από τις εκάστοτε μελωδικές και ρυθμικές κινήσεις των οργάνων».
2) Γεώργιος Εμμανουήλ
ΑΝΑΔΥΣΗ (για βιολί, βιόλα, βιολοντσέλο, κοντραμπάσο, πιάνο και ρυθμικά κρουστά (crotales, tam-tam, 3 tom-tom, gran-cassa, 2 bongos, 5 tempelblocks): «Χαρακτηριστική είναι η ανάδυση και προβολή μουσικών γεγονότων μέσα από μία συνεχή και συνεπή μουσική ροή, χωρίς ακραία στοιχεία. Το έργο χωρίζεται σε τρεις ενότητες οι οποίες γίνονται διακριτές κυρίως χάρη στην ενορχήστρωσή τους. Η πρώτη ενότητα έχει χαρακτήρα σολιστικό με τα κρουστά να παίζουν τον κύριο ρόλο, η δεύτερη έχει χαρακτήρα αντιστικτικό-διαλογικό, ενώ στην τρίτη γίνεται μία προσπάθεια εξισορρόπησης και ανακεφαλαίωσης των όσων προηγήθηκαν».
3) Γιώργος Δούσης
CRUSH (για φλάουτο, κλαρινέτο, κρουστά, 2 βιολιά, 1 βιόλα και 1 τσέλο): «Το έργο αποτελεί την καταγραφή μιας προσωπική θέσης, αυτής της κατακραυγής απέναντι στα φαινόμενα της σύγχρονης οικουμενικής πραγματικότητας. Ο «συνωστισμός», η μαζικοποίηση και τελικά η διάλυση της συλλογικότητας και η προαγωγή του ατομικισμού, η κοινωνική αδικία, η συντριβή ιδεών, η σύνθλιψη αξιών, η κατάργηση θεσμών, η συσσώρευση πλούτου και η παγκόσμια φτώχια, η απαξίωση της ανθρώπινης ζωής, η προσβολή στη φύση, αλλά και η αγωνία και η ευθύνη για την ερχόμενη γενιά είναι μερικά από τα «άγχη» που βιωματικά αφομοιώθηκαν στο έργο. Το Crush είναι ένας προβληματισμός με στόχο όχι την κριτική, αλλά τη συνειδητοποίηση, τον αναλογισμό της προσωπικής ευθύνης και την απόρριψη της παθητικότητας. Στο έργο χρησιμοποιώ δύο βασικά χαρακτηριστικά: τη συμπίεση και την αραίωση, κατά το παράδειγμα της ταλάντωσης ενός ελατηρίου, αλλά με μη περιοδική κίνηση. Οι συμπιέσεις μπορεί να οδηγούν σε επιμέρους ή σε γενικούς συντονισμούς, με όλα τα μουσικά στοιχεία να συμμετέχουν σε αυτούς, οδηγώντας σε μια μέγιστου πλάτους ταλάντωση και υπέρβαση της αντοχής του υλικού με αποτέλεσμα τη συντριβή και τον κατακερματισμό του, σηματοδοτώντας ταυτόχρονα την αρχή μιας νέας συγκρότησης. Αντιστοίχως, η ακραία αραίωση οδηγεί σε στιγμιαίο «πάγωμα» του χρόνου, όπου όλα τα στοιχεία εγκλωβίζονται σε μια πολύ μικρή μονάδα, ικανή για ελάχιστες μόνο κινήσεις».
4) Κυριάκος Λεδάκης
Ο καθηγητής σύνθεσης στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του ΑΠΘ, Χρήστος Σαμαράς υπογραμμίζει: “Στο πλαίσιο των εαρινών εκδηλώσεων της Θεσσαλονίκης, το «3ο Εργαστήρι Σύγχρονης Μουσικής» του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης, επιθυμεί να συμβάλει καθοριστικά στη δημιουργία νέας έντεχνης «σοβαρής» ελληνικής μουσικής αλλά και να αποτελέσει σοβαρό υπερασπιστή της ελληνικής δημιουργίας, σαν μια πράξη παράτολμη, δείγμα ότι η καλλιτεχνική παιδεία και η αισθητική καλλιέργεια που παρέχεται δεν ανατροφοδοτείται αποκλειστικά από έναν άκρατο «λαϊκό προοδευτισμό», που τον υιοθετούν κάποιοι ως τη μόνη γνήσια αντιπροσώπευση της πολιτιστικής ταυτότητας του τόπου μας, αλλά ότι υπάρχουν κι άλλοι δρόμοι όπου γίνονται προσπάθειες ύπαρξης διαφορετικών καλλιτεχνικών τάσεων και αντιλήψεων, δημιουργώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τη νέα έντεχνη «σοβαρή» ελληνική μουσική”.
Ο ίδιος προσθέτει ότι “η καλλιτεχνική έκφραση σε συνδυασμό με τη χρήση του ορθού λόγου αποτελεί το πιο αυθεντικό και δημιουργικό κομμάτι ενός λαού και ταυτόχρονα γίνεται κριτήριο για την κατανόηση των ανθρωπίνων σχέσεων, διασφαλίζοντας έτσι -πέρα όλων των άλλων- και τις αισθητικές του προτιμήσεις με στόχο την πολιτική και πολιτιστική του πρόοδο. Μια τέτοια άνθιση της Έντεχνης Ελληνικής Σοβαρής Μουσικής όπως αυτή, συμβαίνει κάθε χρονιά στα πλαίσια του «Εργαστηρίου», αποτελώντας ύψιστο δείγμα καλλιτεχνικής δημιουργίας και πολιτιστική επιταγή, λαμβάνοντας βέβαια υπόψη ότι ο πολιτισμός ενδέχεται να αναγνωρίζει τις διαφορές αλλά δεν αναγνωρίζει και το περιεχόμενο ως ισότιμο”.
Λίγα λόγια για τα έργα
1) Αντώνης Ανέστης
BLOCKS AND LINES (για κλαρινέτο/μπάσο κλαρινέτο, κρουστά, πιάνο, βιολί, βιολοντσέλο και κοντραμπάσο): «Έχει αφηγηματικό-δραματικό χαρακτήρα. Βασίζεται σε μία «κλίμακα» από οκτώ νότες που ακολουθούν μία συνεχή αφαιρετική πορεία. Η διαδικασία αυτή οδηγεί σε μια ρυθμική επεξεργασία της νότας σολ, η οποία υπάρχει από την αρχή του έργου αποτελώντας και τον άξονά του. Ανάμεσα στις οκτώ αυτές νότες εμφανίζονται και οι υπόλοιπες, σχηματίζοντας έτσι μία ελεύθερη δωδεκάφθογγη σειρά. Οι αυτοσχεδιασμοί που υπάρχουν καθ’ όλη τη διάρκεια του έργου είναι ιδιαίτερα σημαντικοί, γιατί μέσα από αυτούς παρουσιάζονται όλα τα βασικά μελωδικά στοιχεία που το συνθέτουν. Η φόρμα του υπαγορεύεται από τις εκάστοτε μελωδικές και ρυθμικές κινήσεις των οργάνων».
2) Γεώργιος Εμμανουήλ
ΑΝΑΔΥΣΗ (για βιολί, βιόλα, βιολοντσέλο, κοντραμπάσο, πιάνο και ρυθμικά κρουστά (crotales, tam-tam, 3 tom-tom, gran-cassa, 2 bongos, 5 tempelblocks): «Χαρακτηριστική είναι η ανάδυση και προβολή μουσικών γεγονότων μέσα από μία συνεχή και συνεπή μουσική ροή, χωρίς ακραία στοιχεία. Το έργο χωρίζεται σε τρεις ενότητες οι οποίες γίνονται διακριτές κυρίως χάρη στην ενορχήστρωσή τους. Η πρώτη ενότητα έχει χαρακτήρα σολιστικό με τα κρουστά να παίζουν τον κύριο ρόλο, η δεύτερη έχει χαρακτήρα αντιστικτικό-διαλογικό, ενώ στην τρίτη γίνεται μία προσπάθεια εξισορρόπησης και ανακεφαλαίωσης των όσων προηγήθηκαν».
3) Γιώργος Δούσης
CRUSH (για φλάουτο, κλαρινέτο, κρουστά, 2 βιολιά, 1 βιόλα και 1 τσέλο): «Το έργο αποτελεί την καταγραφή μιας προσωπική θέσης, αυτής της κατακραυγής απέναντι στα φαινόμενα της σύγχρονης οικουμενικής πραγματικότητας. Ο «συνωστισμός», η μαζικοποίηση και τελικά η διάλυση της συλλογικότητας και η προαγωγή του ατομικισμού, η κοινωνική αδικία, η συντριβή ιδεών, η σύνθλιψη αξιών, η κατάργηση θεσμών, η συσσώρευση πλούτου και η παγκόσμια φτώχια, η απαξίωση της ανθρώπινης ζωής, η προσβολή στη φύση, αλλά και η αγωνία και η ευθύνη για την ερχόμενη γενιά είναι μερικά από τα «άγχη» που βιωματικά αφομοιώθηκαν στο έργο. Το Crush είναι ένας προβληματισμός με στόχο όχι την κριτική, αλλά τη συνειδητοποίηση, τον αναλογισμό της προσωπικής ευθύνης και την απόρριψη της παθητικότητας. Στο έργο χρησιμοποιώ δύο βασικά χαρακτηριστικά: τη συμπίεση και την αραίωση, κατά το παράδειγμα της ταλάντωσης ενός ελατηρίου, αλλά με μη περιοδική κίνηση. Οι συμπιέσεις μπορεί να οδηγούν σε επιμέρους ή σε γενικούς συντονισμούς, με όλα τα μουσικά στοιχεία να συμμετέχουν σε αυτούς, οδηγώντας σε μια μέγιστου πλάτους ταλάντωση και υπέρβαση της αντοχής του υλικού με αποτέλεσμα τη συντριβή και τον κατακερματισμό του, σηματοδοτώντας ταυτόχρονα την αρχή μιας νέας συγκρότησης. Αντιστοίχως, η ακραία αραίωση οδηγεί σε στιγμιαίο «πάγωμα» του χρόνου, όπου όλα τα στοιχεία εγκλωβίζονται σε μια πολύ μικρή μονάδα, ικανή για ελάχιστες μόνο κινήσεις».
4) Κυριάκος Λεδάκης
Τίτλος έργου
MITOSIS for ensemble and tape ( για σύνολο και προηχογραφημένους ήχους)
H αναλυτική ενορχήστρωση του έργου έχει ως έξής:
ΠΝΕΥΣΤΑ
Φλάουτο (Piccolo - φλάουτο - άλτο) ένας εκτελεστής
Κλαρινέτο (Μπάσο - κλαρινέτο B flat) (ένας εκτελεστής)
ΚΡΟΥΣΤΑ(ένας εκτελεστής)
Βιμπράφωνο
1 ταμ - ταμ
3 πιατίνια
3 τομ - τομ
1 γκραντ κάσα
2 μπόνγκος
2 κόνγκας
5 τembelblocks
3 woodblocks
ΕΓΧΟΡΔΑ
βιολί-βίολα-βιολοντσέλλο-κοντραμπάσο.
ΜΙΤΩΣΗ (MITOSIS, φλάουτο, κλαρινέτο, κρουστά) : «Πρόκειται για μια προγραμματισμένη διαίρεση με την οποία διατηρείται η σταθερότητα του αριθμού και του είδους των χρωματοσωμάτων. Η μιτωτική διαίρεση συμβαίνει στα σωματικά κύτταρα κατά την αύξηση του οργανισμού. Τα θυγατρικά κύτταρα έχουν τον ίδιο ακριβώς αριθμό χρωμοσωμάτων με τον αρχικό. Η πορεία του φαινόμενου είναι κοινή για όλους τους οργανισμούς των οποίων τα κύτταρα έχουν πυρήνα. Ακολουθούν οι τέσσερις φάσεις της μίτωσης που αντιστοιχούν στα τέσσερα μέρη του έργου:
Α. ΠΡΟΦΑΣΗ (PROPHASE): οι χρωματίδες συσπειρώνονται και παίρνουν τη μορφή του χρωματοσώματος και εξαφανίζεται η πυρηνική μεμβράνη.
Β. ΜΕΤΑΦΑΣΗ (METAPHASE): τα χρωματοσώματα μετακινούνται προς το κέντρο και διατάσσονται σε ένα επίπεδο που ονομάζεται ισημερινό.
Γ. ΑΝΑΦΑΣΗ (ANAPHASE): κάθε μία χρωματίδα του χρωμοσώματος απομακρύνεται από την αδελφή της και κατευθύνεται προς ένα πόλο. Ο μηχανισμός γίνεται με ινίδια, το σύνολο των οποίων αποτελεί την άτρακτο.
Δ. ΤΕΛΟΦΑΣΗ (TELOPHASE): παρατηρούνται κινήσεις αντίθετες από αυτές που συμβαίνουν στην πρόφαση. Τα χρωμοσώματα αποσυσπειρώνονται και εμφανίζεται η πυρηνική μεμβράνη.
Τα δύο νέα κύτταρα μπαίνουν στο στάδιο της μεσόφασης, ξεκινώντας το κάθε ένα έναν νέο κύκλο ζωής.
Η «μιτωτική διαδικασία» ως διαδικασία δημιουργίας νέων οργανισμών, ανιχνεύεται στο έργο σε δομικό και αισθητικό επίπεδο. Το ηχητικό υλικό (τονικό και ηχοχρωματικό), έχει ως αφετηρία τη συσπείρωση, την αναπαραγωγή και την αύξησή του με τελικό στόχο την πραγματοποίηση της κυτταρικής διαίρεσης». (από δελτίο τύπου Μ.Μ)
5) ΜΑΡΩΝΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ
WIFI TELEMUSIK (για ensemble, interactive tape, live electronics & wireless messaging, φλάουτο, κλαρινέτο, κρουστά, πιάνο, βιολί, βιολοντσέλο, κοντραμπάσο, επιλεκτικά 2 βιολιά, βιόλα): «Το WiFi TeleMusik είναι ένα ανοιχτό έργο [Open Work]. Κάθε εκτέλεσή του αποτελεί συγκεκριμένη έκφανση μιας πληθώρας δυνητικών έργων, τα οποία χρησιμοποιούν ένα υπολογιστικό σύστημα προκειμένου να υλοποιηθούν. Υπάρχει ένας ισχυρός πυρήνας υλικού ο οποίος μένει αμετάβλητος μεταξύ των διαφόρων εκδοχών, αλλά και τμήματα τα οποία αλλάζουν κάθε φορά. Οι μουσικοί είναι ενήμεροι ή όχι για τις αλλαγές αυτές· δημιουργείται έτσι ένα παιχνίδι μεταξύ προσδόκιμου/απροσδόκητου, δημιουργώντας εκπλήξεις οι οποίες ανακλώνται και σε μουσικό επίπεδο. Το υπολογιστικό σύστημα βασίζεται σε τέσσερα πακέτα λογισμικού που αναπτύχθηκαν από τον συνθέτη κατά την διάρκεια του περασμένου έτους στο York/UK. Στόχος του λογισμικού είναι η δημιουργία ενός διαδραστικού περιβάλλοντος μέσα στο οποίο ο συνθέτης μπορεί να διαχειριστεί την ορχήστρα ως ένα Μετα-όργανο, κάνοντας σύνθεση έργου [work synthesis] σε πραγματικό χρόνο. Νέες μορφές ερμηνείας και εκτέλεσης ανοίγονται καθώς πολύπλοκές και ιδιόμορφες υφές/δομές δύνανται να αποδοθούν εύκολα με την χρήση της τεχνολογίας. Επίσης, δημιουργούνται ιδιότυπες ψυχολογικές σχέσεις μέσα στο σύνολο καθώς είναι εφικτή η απόκρυψη δεδομένων και η δημιουργία ομάδων οι οποίες μπορούν να λειτουργούν με πλήρη ανεξαρτησία και έχοντας συμβιωτικούς, αντιθετικούς ή ακόμη και εχθρικούς στόχους».
6) ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΓΓΕΛΑΚΗΣ
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΓΑΛΗΝΗ... (για φλάουτο και άλτο φλάουτο σε Σολ (1 εκτελεστής), κλαρινέτο και μπάσο κλαρινέτο (1 εκτελεστής), πιάνο, κρουστά, βιολί, βιόλα, βιολοντσέλο και κοντραμπάσο): «Το έργο χωρίζεται σε πέντε ενότητες, κάθε μία από τις οποίες διαφέρει από τις υπόλοιπες ως προς τον τρόπο ανάπτυξης των βασικών ιδεών. Μόνο η τελευταία ενότητα έχει χαρακτήρα επανέκθεσης, καθώς επαναφέρει τις αρχικές ιδέες. Από μία ενότητα σε μια άλλη υπάρχουν μικρές αλλαγές στο φθογγικό υλικό, διαφοροποιείται ο τρόπος χειρισμού της αρμονίας αλλά και το ηχοχρωματικό φόντο πάνω στο οποίο εκφέρονται τα κύρια μοτιβικά στοιχεία. Η αυτοτέλεια του κάθε μέρους, οι μεταπτώσεις του τονικού ύψους και οι αλλαγές στην ενορχήστρωση είναι τα στοιχεία που δημιουργούν τις αντιθέσεις στο έργο».
7) ΚΩΣΤΑΣ ΗΛΙΑΔΗΣ
ΦΑΝΤΑΣΙΑ (για φλάουτο, άλτο φλάουτο σε Σολ, πίκολο, κλαρινέτο σε Σι ύφεση, μπάσο κλαρινέτο σε Σι ύφεση, βιμπράφωνο, 3 τομ-τομ, 1 ταμ-ταμ και κουιντέτο εγχόρδων): «Υπάρχουν φορές που ξυπνώντας έχεις μια ευχάριστη αίσθηση από ένα όνειρο το οποίο όμως δεν μπορείς να θυμηθείς συγκεκριμένα. Η αίσθηση ενός ηχητικού τοπίου, κάτι σαν ένα μουσικό όνειρο που δεν μπορείς να προσδιορίσεις το θέμα από το οποίο έχει προέλθει, αυτή η αίσθηση ήταν και η αφορμή για να γραφτεί αυτό το έργο. Η ανάπτυξη και οι παραλλαγές που προέκυψαν βασίζονται και ενισχύουν αυτή την πρώτη αίσθηση. Είναι μια Φαντασία στα ηχοχρώματα που έμειναν να αιωρούνται στην ηχητική αντίληψη των υποσυνείδητων διεργασιών του ονείρου».
8) ΡΑΟΥΛ ΜΕΡΚΟΥΡΗΣ
Η-ΜΙ-ΟΔΟΣ ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΩΝ ΣΗΜΥΔΩΝ (για φλάουτο, άλτο φλάουτο σε Σολ, κλαρινέτο σε Σι ύφεση, μπάσο κλαρινέτο σε Σι ύφεση, πιάνο, βιολί, τσέλο, βιμπράφωνο και ρυθμικά κρουστά (tam-tam, susp. cymbal, bass drum, 3 tom-toms, 2 bongos, 2 congas, 5 temple blocks, 3 woodblocks): «Η έναρξη, η πορεία και η κατάληξη ενός καθημερινού οδοιπορικού επιστροφής στη ζεστή οικειότητα της εστίας που αναζητείται απεγνωσμένα. Καθ’ οδόν συναπαντώνται αποκρουστικές έννοιες και φριχτές καταστάσεις, που αποδίδονται με αντίστοιχο φθογγικό υλικό από επιλεκτικά οργανωμένες επτατονικές και οκτατονικές κλίμακες. Οι ζωντανές αυτές μνήμες παρατίθενται στο ακουστικό διάβα μέσω συνθετικών τεχνικών όπως η ηχοχρωματική μετάπλαση, η μεταφορά από και προς το φόντο, η αντιθετική παράθεση. Το συνεχές αντιπάλεμα για κυριαρχία μεταξύ της απελπισίας και της ελπίδας εκφράζεται συμβολικά μέσω δομικών διαδικασιών που οργανώνονται σε σχέση με την ύφεση και την αναίρεση της νότας μι. Δύο αντιθετικοί ήχοι υποστηρικτικού ρόλου, τοποθετημένοι κυρίως σε εσωτερικά επίπεδα των ηχητικών επιφανειών και σημαντικοί ως προς τη λειτουργικότητα της σχέσης των φθογγικών συνόλων. Προσεγγίζοντας τον προορισμό, προσδοκάται η λύτρωση. Ωστόσο, μέσα από μια διαδικασία εκτόνωσης που οδηγεί σε κάποια σχετική ηρεμία, τελικώς κατακτάται μια εφήμερη λήθη, η οποία εν τούτοις θα αποτελέσει το καύσιμο για την αέναη επανάληψη του στείρου αυτού μονοπατιού. Η όλη ιδέα αποτελεί ένα μουσικό «κατηγορώ» απέναντι στη φρίκη και την αγωνία που διαχρονικά απορρέουν από την ανθρώπινη βαρβαρότητα. Πηγή ερεθίσματος, η μυθιστορηματική αλληγορία Ο Δήμιος, του Σουηδού συγγραφέα, Περ Λάγκερκβιστ (1891-1974, Νόμπελ Λογοτεχνίας 1951)».
9) ΗΡΩ ΦΥΤΡΑΚΗ
ΔΙΑ–ΛΟΓΙΣΜΟΙ (Σεξτέτο για φλάουτο, κλαρινέτο σε Σι ύφεση, πιάνο, βιολί, βιόλα και τσέλο): «Το έργο ξεκινάει με το διάλογο μεταξύ των ξύλινων πνευστών (που παραθέτουν το αρχικό θέμα) και του πιάνου. Εν συνεχεία ο διάλογος συνεχίζεται μεταξύ εγχόρδων και πιάνου με την εμφάνιση ενός δεύτερου θέματος με πιο ζωηρό χαρακτήρα. Το έργο βασίζεται στα δύο αυτά θέματα, που με διάφορες τεχνικές εμπλέκονται δημιουργώντας διαλόγους και κορυφώσεις και τελειώνει με μια υπενθύμιση του αρχικού θέματος».
10) ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
MONTAGE II: «Το Montage ΙΙ έχει σαν αφετηρία μια σύντομη μελωδία, της οποία διάφορα (επαναλαμβανόμενα) σημεία θα αποτελέσουν τον πυρήνα μουσικών στοιχείων και καταστάσεων (μοτίβων, ρυθμικών παραμέτρων, φασματικών αρμονιών, μικροπολυφωνίας, νέων ηχοχρωμάτων), με αποτέλεσμα τη δημιουργία νέων ηχητικών τοπίων. Αυτό που με απασχόλησε κυρίως ήταν η διαφορετική λειτουργία του ίδιου υλικού σε διαφορετικές στιγμές, καθώς επίσης και η στερεοφωνία. Με το συγκεκριμένο υλικό δίνεται η ευκαιρία σε ένα ή και περισσότερα όργανα ταυτόχρονα (σαν ένα ενιαίο όργανο) να αποκτήσουν πρωταγωνιστικό ρόλο χρησιμοποιώντας και συνδυάζοντας διάφορες τεχνικές, μεταβάλλοντας μ’ αυτό τον τρόπο σταδιακά τη δραματουργία του κομματιού».
11) ΧΑΡΗΣ ΠΕΓΙΑΖΗΣ
PLAYGROUND (για κουιντέτο εγχόρδων, κρουστά και κλαρινέτο/μπάσο κλαρινέτο): «Το Playground αποτελείται από τρία μέρη. Όπως προδιαθέτει ο τίτλος, το έργο προσπαθεί να προσεγγίσει ένα κόσμο πολύ κοντινό μας, ταυτόχρονα όμως πολύ καλά κρυμμένο μέσα μας. Παιδική χαρά (Playground) είναι ο «χώρος» και ο «χρόνος» που προσφέρεται για να ικανοποιήσει την πηγαία ανάγκη της έκφρασης μέσω του «παιχνιδιού»… Τα τρία μέρη ουσιαστικά έχουν στενή σχέση μεταξύ τους μέσω της παραλλαγής και της επανεμφάνισης μοτίβων και θεμάτων. Δημιουργείται έτσι μια συνοχή. Συνοχή η οποία ξεκινά με το «κάλεσμα», για να συνεχίσει με ένα «χορό» και να τελειώσει με την «ανάμνηση»…»
12) ΒΑΣΙΛΗΣ ΧΑΤΖΗΜΑΚΡΗΣ
BEWEGUNGEN (Για φλάουτο, κλαρινέτο, πιάνο, κρουστά, βιολί, βιόλα, τσέλο και διπλό μπάσο)
«Αν θέλετε να ψάξετε/ το πτώμα που κείται ενθάδε/ άδικα θα κοπιάσετε/ Διότι πτώμα δεν υπάρχει/ το πτώμα/ σας την έκανε/ και πήγε βόλτα.»
Νικόλας Άσιμος
Αριστερόχειρη γραφή
«Αφού για μια ζωή χρησιμοποιούσατε το δεξί σας χέρι, ας υποθέσουμε ότι, αίφνης εμπνευσμένος και μόνο για ψυχαγωγικούς σκοπούς, δοκιμάζατε το αριστερό. Αρχικά θα δείτε αυτό που περιμένατε: πολλές καλλικατζούρες που ελάχιστα μοιάζουν με γράμματα. Μετά από λίγο όμως θα σας είναι αδύνατο να σταματήσετε, καθώς απολαμβάνετε τον έλεγχο που κερδίζετε πάνω στις μικρές λέξεις και προτάσεις που, αν είχαν δημιουργηθεί με το δεξί χέρι, μόνο αποστροφή θα σας είχαν προκαλέσει με την κοινοτυπία τους. Η μετριότατη ποιότητα της δουλειάς του αριστερού σας χεριού γίνεται το πρώτο αντικείμενο του θαυμασμού σας. Τώρα θα πρέπει να πάρετε και πάλι τη γραφίδα με το δεξί και να θεωρήσετε το όλο συμβάν ως απλώς διασκεδαστικό. Διότι, αν δεν το κάνετε, μπορεί να ερωτευτείτε αυτές τις αφελείς καλλικατζούρες... την ομορφιά τους... και τη φρίκη...!»
Κοπεγχάγη, Ιούλιος 1994
Lars von Trier
13) ΗΛΙΑΣ ΡΑΧΑΝΙΩΤΗΣ
6 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2008 ΩΡΑ 21:00 (Οκτέτο για φλάουτο, κλαρινέτο, κρουστό και κουιντέτο εγχόρδων): «Το έργο αυτό δεν είναι εμπνευσμένο από το θάνατο ανηλίκου από τα πυρά όπλου κρατικού οργάνου καταστολής αλλά έχει το γεγονός αυτό ως σημείο αναφοράς. Λόγια που δεν ειπώθηκαν, όνειρα για ένα καλύτερο αύριο, έρωτες που δεν πραγματοποιήθηκαν, ιδέες και ιδανικά που όταν ενηλικιώνεσαι και είσαι μέρος της αγοράς εργασίας φαντάζουν πλέον μυθιστορηματικά. H κοινωνία, με δική μας (υπ-αν)ευθυνότητα, μέσω της εκπροσώπησής της από την έννομη τάξη αφαιρεί όλα τα παραπάνω, στερώντας σε έναν ανήλικο που μόνον με την ύπαρξή του θα έπρεπε να εκπροσωπεί όλα αυτά, το ίδιο το φυσικό δικαίωμα της ύπαρξης. Μπορώ να δω με τη ματιά αυτού του παιδιού μια κοινωνία η οποία δεν έχει προγραμματιστεί για να ζήσω; Μπορούμε να την φανταστούμε μαζί;»
14) ΕΙΡΗΝΗ ΧΑΤΖΗΘΕΜΕΛΗ
X9 (ΕΠΙ ΕΝΝΕΑ) (για φλάουτο, πίκολο, κλαρινέτο, πιάνο, κουιντέτο εγχόρδων και ρυθμικά κρουστά (crotales, 1 piatto, 1 tam-tam, 3 woodblocks, 5 templeblocks, 2 bongos, 1 conga, 1 tοm-tom, 1 gran-cassa): «Βασική επιδίωξη κατά τη δημιουργική διαδικασία υπήρξε η ανάδειξη της μελωδικής γραμμής ως κύριου φορέα της μουσικής έκφρασης. Αντί κειμένου λοιπόν, ας αναλάβει μόνο η μελωδία τη διατύπωση των μουσικών νοημάτων».
επιμέλεια χάρης Γκουγκουλίτσας
